Gastschrijver Marian Woestenburg over de herfst in z’n algemeenheid en de koffievuurtjeszwam in het bijzonder

Gastschrijver Marian Woestenburg

Marian Woestenburg (69) is geboren op het Waddeneiland Vlieland. Haar zeevarende familie woont er al generaties lang en het zal je niet verbazen dat het eiland en de zee rondom haar na aan het hart liggen. Met een grote liefde voor de natuur en een passie voor schrijven -ze schreef veel liedjes, toneelstukken en musicals- biedt ze lezers een kijkje in haar leven en de natuur door te schrijven over haar dagelijkse wandel- en fietstochten en meer. Soms met een kritische- of een humoristische noot. 

Over de herfst op Vlie

Het is een zondag. In de week die achter mij ligt ben ik in de bossen rond het dorp op zoek gegaan naar sporen van de herfst. Sporen van zwammen en sporen van sporen en van de naderende winter. Buien en soms de zon die door de gaatjes in de wolken de wereld probeert te bereiken. In het herfstlicht lijkt de wegtrekkende regen het groen en het lila te veranderen in een prachtige aquarel met de mooiste pasteltinten. Aan ieder besje hangt een regendruppel klaar voor de vogel die zijn snavel er voorzichtig tegenaan wil houden om het zoete water te drinken. De paddenstoelen zijn talrijk en in alle kleuren van het spectrum. Klein als een speldenknop en zo groot dat je er bijna onder kunt schuilen als de regen weer valt. Ze heten niet voor niets parasolzwam. Zwammen zijn vaak de opruimers in de natuur.

Redden

Op Vlieland zie je vaak berken die hun langste tijd gehad hebben. Als je deze bomen goed bekijkt, tref je er bijna altijd een zwam op aan die zijn naam deelt met de boom die hij aan het consumeren is. De ‘berkendoder.’ Ook over het verleden en over de Vlielandse strijd tegen de wind en de zee vertellen zwammen hun verhaal. In de negentiende eeuw dreigde de zee het eiland op te slokken; geholpen door de wind die het zand van de kale duinen in zee blies. De keus voor de overheid was toen: ‘De bevolking evacueren of het eiland redden.’ Gelukkig kozen ze voor het laatste. Over heel Vlieland werden helmgras en bomen gepland. Zo kreeg de wind geen vat meer op het witte zand.

Uitdunnen

In het begin van de twintigste eeuw werd het tijd om de dichtbegroeide bossen van Vlieland uit te dunnen. Houthakkers uit Oost-Europa kwamen naar Vlie om deze klus te klaren. De bladerloze bomen konden het beste in de winter worden gerooid. Een paar keer per dag maakten de houthakkers een vuurtje op de plek waar ze werkten om zichzelf en hun bijlen op te warmen en om een pot koffie te zetten, niet wetende dat in de warme aarde rond het vuurtje sporen van de ‘oliebollenzwam’ zeer goed gedijden en deze de kans grepen om zich te vermeerderen. In een omtrek van tientallen meters tastten ze de wortels van de bomen aan, waardoor dezen doodgingen. Er verschenen kale plekken in de bossen waarop alleen nog dode, bladerloze bomen staan. Dit verschijnsel zie je overal in Nederland en deze oliebollenzwam wordt sindsdien: ‘Koffievuurtjeszwam’ genoemd.

Belofte

Als ik langs de Torenvijver loop is het net of het eiland mij aankijkt. De natuur gaat in ruststand. De trekvogels zijn al vertrokken en het leven trekt zich terug in de kale, schijnbaar dode stammen, om in het voorjaar weer uitbundig en in duizend kleuren tevoorschijn te komen. Stengels buigen naar de aarde, bladeren laten zich vallen en worden één met de vruchtbare bosgrond. Het houdt een belofte in voor het volgende jaar. Een volgend jaar op Vlieland.

 

 

 

 

 

Deel dit artikel

Full 2
Culinaire routes
De leukste restaurants, de meest verfijnde smaken, de eerlijkste gerechten.
Full 2
Full 2
Fiets, wandel- en vaarroutes
Kom lekker in beweging en loop of fiets een mooie route!
Full 2
Full 2
Er op uit
Nederland is veelzijdiger dan je denkt. Laat het dagelijkse leven even achter je en geniet!
Full 2
Full 2
Schrijf mee
Vertel jij graag mooie verhalen? Schrijf dan mee met de redactie van 50+
Full 2
previous arrow
next arrow
Scroll naar boven
Scroll naar top