Hoe romantisch is het plattelandsleven? In gesprek met boerin Edith 

Ingrid avatar - Geniet van het leven

Boeren staan vaak onder druk door overheidsmaatregelen. Een makkelijk leven lijkt het niet te zijn. Toch spreekt het bij velen tot de verbeelding en speelt de romantiek van het leven op het platteland een rol. Hoe ziet het boerenleven er echt uit? Ik schuif aan in de keuken van de boerderij van Edith en Eelke. “Het is geen beroep. Het is een levensstijl.”

Als dochter van een bloembollenkweker struinde ik in mijn jeugd heel wat rond in bollenvelden en kassen. Op de een of de andere manier geeft het niet alleen een frisse kop, maar ook een frisse blik en het buitenleven heeft nog altijd mijn voorkeur. Het zal ook niet voor niets zijn dat ik fan ben van de Engelse televisieserie over dierenarts James Herriot en smul van woonprogramma’s als ‘Escape to the country.

Je kunt me dan ook niet blijer maken dan met een interview op het platteland, en ik koers met opgewekt gemoed richting de boerderij van de familie Idsardi. Want eerlijk is eerlijk, Yvon Jaspers kan met ‘Boer zoekt Vrouw’ het allemaal wel lekker romantisch in beeld brengen, maar is het wel zo zaligmakend, dat boerenleven? 

Onze Boerderij moest een realistisch beeld geven van het boerenleven

In vier afleveringen ging Jaspers zelf op onderzoek bij geitenboeren, schapenboeren, aardappelboeren en melkveehouders. Onze Boerderij moest een realistisch beeld geven van het boerenleven. “Het is inderdaad wel realistisch neergezet,” vertelt boerin Edith Idsardi (47) aan de keukentafel, terwijl de koffie pruttelt. Door het raam zie ik ondertussen de twintigjarige boer-in-opleiding Rob met een shovel kuil happen.

Iets verderop ligt het ingekuilde gras klaar voor de winter. Ik herken het beeld van de foto die Edith mij eerder die week toezond via Whatsapp. Het gras lag onder het zeil, er was tijd voor een gesprek. Even daarvoor waren zij en haar man Eelke (48) nog te druk met inkuilen. Ze berichtte me een paar dagen daarvoor namelijk dat het weer roet in het eten van onze afgesproken datum gooide. Na een flink aantal mooie weken, was het uitgerekend in die week gaan regenen. ‘daardoor worden de werkzaamheden een dag uitgesteld,” berichtte ze. “We zijn woensdag nog volop bezig. Donderdag kan het vast wel.” 

Op de betonnen vloer staat een stel klompen

Het is donderdagmiddag drie uur als ik het erf oprijd. De deur die ik aanzie voor een keukendeur, blijkt op slot te zitten. Ik neem de grote houten dubbele schuurdeur ernaast, die met een haakje vastzit, tegen het openwaaien door de flinke wind. Maar het is gelukkig droog. Het weer speelt hier een belangrijke rol. Op de betonnen vloer staat een stel klompen voor een volgende deur. Misschien dat ik zo in de keuken kom. Dat blijkt een bijkeuken te zijn, waar ik rubberlaarzen aantref. Nadat ik herhaaldelijk op al die deuren heb geklopt, stap ik uiteindelijk de keuken binnen en neem plaats aan de grote eettafel. Edith steekt direct van wal. 

“Je hoeft echt niet als boerendochter op te groeien om boerin te worden,” vertelt Edith die zelf boerendochter is. “Ik ken genoeg boerinnen die niet op een boerderij zijn opgegroeid, maar je moet er wel een passie voor hebben. Het is geen beroep. Het is een levensstijl. Je moet je er helemaal in kunnen vinden, anders houd je het niet vol. Je bent zeven dagen in de week boerin en je mag best een dag geen zin hebben, maar elke ochtend met tegenzin… nee, dat gaat niet werken.”

Om half acht is het tijd voor ontbijt en koffie

Ze staat ieder ochtend om kwart over zes op. Eelke is dan al een uur eerder opgestaan om de koeien te melken. Ze begint de dag met het dekken van de ontbijttafel en gaat daarna ‘naar achteren’. “Dat is nog iets uit mijn jeugd. Op de boerderij van mijn ouders ging je naar achteren, naar de stallen in de boerderij.” Op haar eigen boerderij liggen de stallen ook achter het huis en die van het jongvee, een eind verderop. Ze wijst naar de stal naast het terras. “Daar geef ik de kalveren melk en de allerjongste dieren geef ik biest. Verder zorg ik ervoor dat de hokken schoon blijven en houd ik die jonge beesten in de gaten. Rond half acht ben ik weer in huis. Eelke ook. Tijd voor het ontbijt en koffie.” 

Vanaf negen uur wordt de dag gevuld met het huishouden en haar grote hobby: paardrijden. Ze heeft ze dicht bij de boerderij staan, inclusief een ‘bak’. Om kwart voor vijf is er de tweede melkronde en zijn ook de kalveren weer aan de beurt. ‘In principe zijn de avonden vrij. In principe, want er kan altijd wel iets zijn. Eergisteren was ik om tien uur ’s avonds pas weer in huis en Eelke en Rob nog later, omdat er gekuild moest worden.”

Ik weet echt niet wat droge koeien zijn

Daarnaast zijn er veel meer werkzaamheden op een boerderij met 53 hectare land, 85 melkkoeien en een aantal droge koeien. Droge koeien? Ik vraag haar wat ze daarmee bedoelt voordat ze gedreven verder vertelt. Ze moet er om lachen. Maar als niet-boerin weet ik echt niet wat droge koeien zijn. Edith legt uit: “Het zijn drachtige koeien die acht weken voor de …” Nu denk ik het te snappen en roep snel: acht weken voordat ze bevallen. “Nee,” en nu moet Edith nog harder lachen. “Bevallen is een mensenwoord. Koeien doen aan afkalven. Dus acht weken voordat ze afkalven worden ze apart gezet, krijgen kariger voedsel en worden niet gemolken. Een week voor de uitgerekende datum komen ze weer bij de melkkoeien te staan.” Ik begrijp het nu en zie het maar als een soort zwangerschapsverlof voor de koe. Verder wil ik er niet op in gaan om een nieuwe flater te voorkomen.

De koeien en kalveren ziet Edith overigens als ‘werk’. “Ik heb er geen band mee. Dat is iets anders dan niet om die dieren geven. Ik geef wel om ze, want als er eentje sterft, gaat het me aan het hart. Maar zodra zo’n beest van het erf af is, ben ik het vergeten. Daar zijn zowel Eelke als ik heel nuchter in. Daarentegen ben ik dol op mijn huisdieren. De hond, de katten, de paarden, de kippen. Ik vind het geweldig al die beesten om me heen te hebben. Ik begroet ze ’s morgens allemaal.”

‘Je moet altijd rekening houden met tegenslagen’

Is het dan echt zo romantisch op de boerderij met al deze dieren? “Ja, het is leuk. Het is heerlijk. Ik zou geen ander leven willen. Ik heb ook nooit werk buiten de boerderij gewild, alhoewel dat best zou kunnen. Maar dat betekent dat ik een ander moet inhuren voor het verzorgen van de kalveren en dat wil ik helemaal niet.” Maar er is ook een keerzijde. “Je moet in zo’n complex bedrijf altijd rekening houden met tegenslagen. Zoals boer Frans in het televisieprogramma Onze Boerderij een groot aantal koeien weg moest doen, zo erg hebben wij het niet meegemaakt, maar ook wij hebben rekening te houden met de fosfaatrechten. In de periode van de peildatum in juli 2015 hadden wij net heel veel jongvee. Door wat minder jongvee aan te houden hoefden we geen koeien weg te doen.” 

Dat vraagt om meer uitleg. Zo’n fosfaatrechtenstelsel, een quotum voor melkvee, is er omdat na het schrappen van het melkquotum op 1 april 2015 de hoeveelheid vee die boeren houden enorm is gegroeid. En er mag nu eenmaal niet te veel fosfaat worden geproduceerd vanwege Europese milieumaatregelen. Fosfaat zit in veevoer en komt terecht in de mest. Hoe meer koeien… enfin, dat laat zich raden. 

‘Niemand die je waarschuwt’

“Alle vee staat strak genoteerd en niemand die je waarschuwt,” vertel Edith. “Je moet het zelf in de gaten houden. Het gaat om een gemiddeld aantal dieren op jaarbasis. Heb je teveel, dan kun je koeien weg doen of fosfaatrechten bij kopen, maar dat is een kostbare zaak en dat kan niet elke boer zich zomaar veroorloven. 

Is een boerderij als onderneming dan tegenwoordig nog wel vol te houden? Edith: “Jawel hoor. Als je maar goed je administratie voert en scherp op de maatregelen let. Ik doe zelf de boekhouding en de betalingen, Eelke doet de vee-administratie. Iets ernaast gaan doen zoals een Bed & Breakfast of een camping? Ik krijg het al benauwd als ik er aan denk. Ik hecht heel erg aan de vrijheid die ik nu heb. Wat dat is? Dat zit ‘m in een stukje voldoening. Die haal ik niet zozeer uit het boerenleven in het algemeen, maar uit kleine dingen. Als ‘al het spul’ net voor een dikke storm binnen staat in vers stro bijvoorbeeld. Of als het voorjaarsgras mooi onder het zeil ligt voor de winter, zoals op de foto die ik je stuurde. Dat zijn fijne momenten en dan lig ik ’s avonds tevreden in mijn bed.” 

Ze zien het niet zitten de boerderij over te nemen

Twee van de drie dochters die aan zijn komen waaien, moeten lachen om de uitleg van hun moeder. Het lijkt alsof er niet eerder zo over het boerenleven aan de keukentafel is gesproken. Het is immers zo gewoon voor hen. “De kinderen hebben hier een heerlijke jeugd gehad, maar zijn nu aan het studeren en wonen in de stad. Ze zien het niet zitten de boerderij over te nemen. Daarom is er nu een maatschap met Rob, die het helemaal in de vingers lijkt te hebben. Het is geen boerenzoon, maar hij heeft er absoluut gevoel voor en wil niets liever dan boer zijn. Het is echt zijn passie. En dat heb je nodig.” Terwijl ik nog even napraat met de dochters en de goeie deur neem richting het erf, krijg ik een doos verse eieren in mijn hand gedrukt. Toch romantisch… 

Foto’s: Jildou Idsardi

Deel dit artikel

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Full 2
Culinaire routes
De leukste restaurants, de meest verfijnde smaken, de eerlijkste gerechten.
Full 2
Full 2
Fiets, wandel- en vaarroutes
Kom lekker in beweging en loop of fiets een mooie route!
Full 2
Full 2
Er op uit
Nederland is veelzijdiger dan je denkt. Laat het dagelijkse leven even achter je en geniet!
Full 2
Full 2
Schrijf mee
Vertel jij graag mooie verhalen? Schrijf dan mee met de redactie van 50+
Full 2
previous arrow
next arrow
Scroll naar boven
Scroll naar top