Is de overgang nou trend of taboe?

Als ineens bekende Nederlandse vrouwen en ook buitenlandse sterren het over de overgang gaan hebben, lijkt het wel een trend. En dat terwijl ze het er allemaal over eens zijn dat het nog teveel een taboe is. Hoe zit dat nou?

Eigenlijk doet het antwoord op deze vraag er niet toe. Vrouwen boven de 45 jaar krijgen vrijwel allemaal met de overgang te maken, daar kun je gewoonweg niet omheen. Of je er nu veel of weinig over praat. Maar dat praten kan juist helpen om het ‘normaal’ te vinden.

In de praktijk blijkt nog maar al te vaak dat vrouwen er toch liever niet over praten. Een opvlieger op het werk willen vrouwen het liefst verbergen, hoofdpijnklachten worden toegeschreven aan de drukte op het werk of het slechte weer en vrouwen wanen zich seksloos verder door het leven. Laten we hier nu meteen korte metten mee maken. De overgang is een heel normale levensfase die gepaard gaat met bepaalde verschijnselen. Een verschijnsel is echter nog geen klacht. Wie heel af en toe een opvlieger heeft, hoeft zich echt geen zorgen te maken. Je zou bijna zeggen: dat doet de omgeving dan wel. Want het is vooral de omgeving die niet veel opheeft met dit soort verschijnselen. Flauwe opmerkingen of bezorgde blikken van collega’s zorgen er natuurlijk voor dat een vrouw niet gemakkelijk zegt: “niets aan de hand, hoort erbij. Ik ben in de overgang.”

Veel vrouwen in de overgang betekent veel aandacht voor het onderwerp, of toch niet?

Eerst maar eens een paar cijfers. Maar liefst de helft van de Nederlandse bevolking is 50plus (In 2019: bijna 14 miljoen volwassenen, en maar liefst 7 miljoen 50plussers, CBS). Op 1 januari 2020 telde Nederland 8 648 031 mannen en 8 759 554 vrouwen, zo meldt het Bureau voor de Statistiek (CBS). Op jongere leeftijden zijn mannen licht in de meerderheid, op hogere leeftijden vrouwen. De groep vrouwen die in de overgang terecht komt, zo rond het vijftigste levensjaar, is dan ook groot. Nogal wiedes dat er dan veel aandacht aan die overgang wordt besteed? Dat is dan weer niet helemaal waar. Langetijd zat de overgang in het verdomhoekje en er werd weinig over gerept. De laatste tijd lijkt daar verandering in gekomen. Er wordt steeds vaker in de media over gesproken en geschreven.

Bekende Nederlanders als Karin Bloemen en het mediaduo actrices Isa Hoes en Medina Schuurman spreken zich al enige tijd openlijk uit over die overgang. Presentatrice Caroline Tensen, die flink veel last had van de overgang, maakte de Videoland-documentaire ‘Het verboden woord’, waarin ze openhartig vertelt waar zij zelf doorheen ging tijdens de overgang.

Ook uit het buitenland bereiken ons berichten van celebs die zich uitspreken. Naomi Watts (53) wil het taboe doorbreken. De Britse actrice zegt: “Hoe kon ik weten wat het was als niemand het erover had? Ik kreeg er eerder mee te maken dan leeftijdgenoten. Mijn mentors en moeder leken geen zin te hebben om erover te praten. Ik wist niet hoe ik om hulp moest vragen en zij wisten niet hoe ze me hulp moesten bieden. Zelfs artsen hadden er niet veel over te zeggen. Het is vreemd genoeg een soort ongeschreven zwijgcode. Vrouwen moeten het maar accepteren, het ermee doen en erdoorheen, want zo hebben eerdere generaties het gedaan.” Ze meldt dat rond 2025 één miljard mensen wereldwijd rond de periode van de menopauze zullen zijn. Hoog tijd om er vaker over te praten. “Het is geen ziekte, het is geen vorm van falen, het is een levensfase.”

In die levensfase blijken vrouwen zich er toch regelmatig voor te schamen en de verschijnselen zoveel mogelijk te verbergen. Die lijst met overgangsverschijnselen is overigens eindeloos. Soms ervaart een vrouw niet gewoon verschijnselen, maar daadwerkelijk klachten. Daar kun je gerust van spreken als de verschijnselen het dagelijkse leven flink verstoren. In dat geval is een bezoek aan de huisarts helemaal zo gek niet. Als je constant opvliegers hebt, niet meer kunt slapen, flinke spierpijn hebt en pijn bij het vrijen of zelfs psychische klachten tot depressie aan toe, dan is het belangrijk te beseffen dat je je niet aanstelt en je er al helemaal niet voor moet schamen. Dan moet je aan de bel trekken.

Studie naar de gevolgen van hormoontherapie bij overgangsklachten

Eén van de maatregelen om de overgang draaglijker te maken als je echt veel klachten hebt is een hormoonbehandeling. Dat moet altijd in goed overleg met een arts gebeuren, maar het kan helpen. Er is veel te doen over deze behandeling. Steeds vaker hoor je dat het onterecht een slechte reputatie heeft gekregen doordat het in nieuwsberichten vaak gelinkt wordt aan een verhoogde kans op borstkanker. Helemaal wegvegen mogen we dat echter niet. De kans op borstkanker stijgt na de eerste vijf jaar hormonen slikken. Deze stijging in risico is vergelijkbaar met het drinken van een glas rosé per dag, zo is de mening van sommige artsen. Magazine Medisch Contact schreef in 2019 over een studie naar dit risico. “Vrouwen die vanwege overgangsklachten hormoontherapie krijgen, lopen daardoor een iets hogere kans om borstkanker te krijgen. De kans blijft echter klein en moet worden afgewogen tegen de voordelen van hormoontherapie (HT). Dit blijkt uit een grote meta-analyse waarover de Collaborative Group on Hormonal Factors in Breast Cancer in The Lancet heeft gepubliceerd, zo luidt de inleiding. Deze uitkomst volgt uit 58 studies uit de periode 1992-2018.

Behalve een hormoontherapie, doet een gezonde levensstijl ook al veel om overgangsklachten te voorkomen of te verminderen. Dat wordt helaas nogal eens onderschat. Gezond eten en regelmatig bewegen zorgen ervoor dat een vrouw fit is en dan kun je gewoon veel meer hebben. Deze informatie en ondersteuning zou veel meer tot z’n recht komen als de overgang als levensfase meer in het licht wordt gezet. Niet bij voorbaat als periode vol kommer en kwel, maar als een bijzondere fase in het leven de vrouw.

 

Foto Naomi Watts: Door Gage Skidmore from Peoria, AZ, United States of America – Naomi Watts, CC BY-SA 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=80489444

 

 

 

 

 

Deel dit artikel

Full 2
Culinaire routes
De leukste restaurants, de meest verfijnde smaken, de eerlijkste gerechten.
Full 2
Full 2
Fiets, wandel- en vaarroutes
Kom lekker in beweging en loop of fiets een mooie route!
Full 2
Full 2
Er op uit
Nederland is veelzijdiger dan je denkt. Laat het dagelijkse leven even achter je en geniet!
Full 2
Full 2
Schrijf mee
Vertel jij graag mooie verhalen? Schrijf dan mee met de redactie van 50+
Full 2
previous arrow
next arrow
Scroll naar boven
Scroll naar top